मोहनलालको नयाँ फिल्म ‘एम : २ एमपुरान’ को किन भइरहेको छ भारतमा विरोध ?

दक्षिण भारतीय फिल्मका सुपरस्टार मोहनलालले आफ्नो नयाँ फिल्मको हिन्दू राष्ट्रवादी समूहबाट चर्को आलोचना गरेकोमा दुःख व्यक्त गरेका छन् । अब उनले फिल्मबाट केही दृश्य हटाउने बताएका छन् ।

मलयालम फिल्म ‘एम ः२ एमपुरान’ गत बिहीबार रिलिज भएको थियो र बक्स अफिसमा राम्रो प्रदर्शन भइरहेको छ ।

तर, यो फिल्मको हिन्दू संगठनले चर्को विरोध भएको छ । विरोध प्रदर्शन गर्नेमा भारतीय जनता पार्टीका सदस्यहरू बढी सामेल छन् । 

फिल्मका आलोचकहरूले गुजरातमा २००२ विरोधी मुस्लिम दंगाको सन्दर्भ सहित केही दृश्यहरूमा आपत्ति जनाए ।

मोहनलालले फेसबुकमा लेखेका छन्, ‘एक अभिनेताको दृष्टिमा, मेरो कुनै पनि चलचित्र कुनै पनि राजनीतिक आन्दोलन, विचारधारा वा धार्मिक समूहप्रति शत्रुतापूर्ण नहोस् भन्ने कुरा सुनिश्चित गर्नु मेरो दायित्व हो ।’

उनले लेखेका छन्, ‘एमपुराणको टोली र म मेरा प्रियजनहरूलाई पर्न गएको दुःखप्रति हार्दिक खेद प्रकट गर्दछौं । हामीले संयुक्त रूपमा निर्णय गरेका छौं कि त्यस्ता विषयहरूलाई फिल्मबाट हटाइनेछ ।’ मोहनलाल केरलामा सुपरस्टारको रुपमा चिनिन्छन् ।

यो भर्खरको विवादले रचनात्मक स्वतन्त्रताको बारेमा बहसलाई पुनः जगाएको छ । राज्यका विपक्षी कांग्रेस र सत्तारुढ वामपन्थी दलहरूले भाजपाले फिल्म निर्माताहरूलाई दबाब दिएको आरोप लगाएका छन् ।

यद्यपि भाजपा नेताहरूले भने कि उनीहरूको पार्टीले फिल्मको बिरूद्ध कुनै सार्वजनिक अभियान सुरु गरेको छैन र मानिसहरूलाई सोशल मिडियामा आफ्नो विचार व्यक्त गर्ने अधिकार छ ।

के छ फिल्म ‘इम्पुरान’को कथा ?

एल २ एमपुरान २०१९ मलयालम राजनीतिक थ्रिलर ‘लुसीफर’ को सिक्वेल हो, जसमा मोहनलालले स्टीफन नेदुमपल्लीको भूमिका निभाएका थिए ।

लुसिफरलाई मलयालम स्टार पृथ्वीराजले निर्देशन गरेका थिए । त्यो फिल्म निकै सफल भयो र समीक्षकहरूले पनि प्रशंसा गरे।

त्यसैले, ‘एल २ एमपुरान’ बारे धेरै अपेक्षाहरू थिए ।

फिल्मले भ्रष्ट र दुष्ट मानिसहरूको हातमा परेको केरला राजनीतिको मुक्तिदाताको रूपमा मोहनलालको चरित्रको पुनरागमनमा केन्द्रित छ ।

रिलिज हुनुअघि नै यो फिल्म बजेट र स्टारडड प्रमोशनका कारण चर्चामा थियो ।

एक अनुमान अनुसार फिल्मले पहिलो सातामै १५० करोडको व्यापार गरेको थियो । तर चलचित्र समीक्षकबाट मिश्रित प्रतिक्रिया आएको छ ।

हिन्दुस्तान टाइम्स अखबारले यसलाई ‘पहिचान संकट र स्क्रिप्टमा त्रुटिहरू’ सँग संघर्ष गर्ने फिल्मको रूपमा वर्णन गरेको छ ।

एमपुरानको विवादको कारण थियो ?

‘एल २ एमपुरान’ जैद मसूदको ब्याकस्टोरीबाट सुरु हुन्छ, निर्देशक पृथ्वीराजले निर्वाह गरेको चरित्र कारुणिक छ, जो भारतको एक ठाउँमा दङ्गाको समयमा अनाथ भएका थिए ।

यसका केही दृश्यहरू गुजरातमा सन् २००२ मा नरेन्द्र मोदी मुख्यमन्त्री भएको बेलामा भएको साम्प्रदायिक हिंसासँग मेल खान्छ ।

लामो फ्ल्यासब्याक अनुक्रममा केही ग्राफिक दृश्यहरू छन्, जसले हिंसाको समयमा हिन्दूहरूले मुस्लिमहरू विरुद्ध हिंसात्मक अपराध गरेको चित्रण गर्दछ ।

हिंसामा संलग्न एक व्यक्ति पछि झन् शक्तिशाली बनेको फिल्मले देखाउँछ ।

यी सबै दृश्यमा हंगामा मच्चियो ।

बीजेपी अध्यक्ष राजीव चन्द्रशेखरले रिलिज अघि फिल्मको सफलताको लार्गि  बधाई दिएका थिए ।

विवादपछि चन्द्रशेखरले भने, ‘फिल्ममा मोहनलालका फ्यानहरू र अन्य दर्शकहरूलाई विचलित पार्ने विषयवस्तुहरू समावेश भएको प्रष्ट देखिन्छ ।’

उनले फिल्म नहेर्ने बताए, ‘फिल्मलाई फिल्मको रूपमा हेर्नुपर्छ, यसलाई इतिहासका रूपमा हेर्नु हुँदैन  र, सत्यलाई तोडमोड गरेर कथा बनाउन खोज्ने कुनै पनि चलचित्र फ्लप हुने निश्चित छ ।’

केरलाका केही बीजेपी नेताहरू यो विचारमा सहमत छन् तर केहीले फिल्म निर्माताहरूको आलोचना गरे । उनले फिल्ममा ‘राष्ट्रविरोधी विषय’ समावेश गरेकोे आरोप लगाए ।

राष्ट्रिय स्वयंसेवक संघबाट प्रकाशित पत्रिका आयोजक साप्ताहिकले यो चलचित्रलाई सिनेमाको भेषमा ‘विचलित र विभाजनकारी’ कथाको रुपमा व्याख्या गरेको छ ।

पत्रिकाको समीक्षामा लेखिएको छ, “एम्पुरान एक खराब फिल्म हो; यो धर्म, राजनीतिक बहुलवाद र सन्तुलित कथा कथनको आत्मामाथि आक्रमण हो ।’

सामाजिक सञ्जालमा केही प्रयोगकर्ताहरूले यो फिल्म बहिष्कार गर्न आह्वान पनि गरे, तर फिल्मको विरोधमा कुनै ठूलो अनलाइन अभियान वा ठूलो प्रदर्शन भएको छैन ।

चलचित्रमा के परिवर्तन हुन सक्छ ?

गत साता फिल्मका निर्माता गोकुलम गोपालनले एम्पुरानको कुनै संवाद वा दृश्यबाट कसैलाई चोट पुगेको भए त्यसमा परिवर्तन गर्न पृथ्वीराजलाई आग्रह गरेका थिए ।

यसअघि आइतवार मोहनलालले सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट गर्दै फिल्मबाट केही दृश्य हटाइने बताएका थिए ।

पृथ्वीराजले फेसबुकमा यो पोस्ट सेयर गरे तर कुनै थप टिप्पणी गरेनन् ।

कतिपयले फिल्मबाट तीन मिनेट लामो दृश्य हटाइने र केही संवादहरू पनि म्युट गरिने बताएका छन् ।

फिल्मलाई सेन्सर बोर्ड (सेन्ट्रल बोर्ड अफ फिल्म सर्टिफिकेशन) ले अनुमति दिएको थियो, तर निर्माताहरूसँग थप कटौतीसहित फिल्मलाई बोर्डमा पुनः पेश गर्ने विकल्प छ ।

तर यस विवादको बीचमा, ‘एम २ एलपुरान’ लाई केरलाको सत्तारुढ दल भारतीय कम्युनिष्ट पार्टी (माक्र्सवादी) र विपक्षी कांग्रेस पार्टीको समर्थन प्राप्त भएको छ ।

यी दुवै पार्टीको केरलामा बलियो समर्थन आधार छ, जबकि केन्द्रमा सत्तारुढ भाजपाले यहाँ आफ्नो आधार बढाउन प्रयास गरिरहेको छ ।

मुख्यमन्त्री पिनाराई विजयनले भने, ‘एमपुरान र यसका सिर्जनाकर्ताहरू विरुद्धको साम्प्रदायिक घृणाको अभियान अत्यन्तै डरलाग्दो छ ।’

‘डर र धम्कीको माध्यमबाट रचनात्मक स्वतन्त्रतालाई कमजोर पार्नु लोकतन्त्रको मूलमा आक्रमण हो,’ उनले भने ।

कांग्रेस नेता भीडी सतीसनले लेखेका छन्, ‘सिनेमा कलाकारहरूको काम हो। सामाजिक सञ्जालमा धम्की दिएर र अपमान गरेर कामको सामग्री परिवर्तन गर्नु जितको कुरा होइन ।’