म गाजामा आँखा उपचारको तालिम लिँदै थिएँ, त्यही बेला अँध्यारो भयो

यो विपत्ति सुरु हुनुभन्दा अघि, म मेरो जीवनको सबैभन्दा खुशीका पल बाँचिरहेको थिएँ, मेरो परिवारको न्यानोपन, मेरा साथीहरूको स्नेह र थुप्रै आशावादी सपनाहरूले घेरिएको थियो मेरो जिन्दगी ।

मैले २०२३ को अधिकांश समय स्नातकको तयारीमा र कक्षा कोठाबाट बाहिर प्रशिक्षण कार्यमा सहभागी हुने तयारीमा बिताएँ, गाजास्थित इस्लामिक विश्वविद्यालयका प्रयोगशालाहरू र गाजा पट्टीमा फैलिएका आँखा अस्पतालहरू बीच घुम्दै ।

अक्टोबर ६ को साँझ, म गाजाको अल–नासर आँखा अस्पतालमा लामो तालिम दिनको लागि तयारी गर्दै मेरा किताबहरू, उपकरणहरू र सेतो कोट मिलाउँदै थिएँ । मेरो मनमा एकखालको उत्साह थियो । तर मलाई थाहा थिएन कि त्यो रात मेरो शान्तिमय जीवनको अन्त्य हुनेछ ।

भोलिपल्ट बिहान ६ बजे, अक्टोबर ७, मेरो अलार्मको आवाजले होइन, रकेटको आवाजले मलाई ब्युँझायो । मैले आँखा चिम्लेर सोचेँ, ‘यो सपना हो कि विपना ।’ तर सत्यलाई अस्वीकार गर्न असम्भव थिएन । युद्ध सुरु भएको थियो, जसले हाम्रो एक समयको उज्यालो जीवनलाई कहिल्यै नसकिने दुःस्वप्नमा धकेल्यो ।
अक्टोबर ८ मा, मैले मेरो विश्वविद्यालय ध्वस्त भएको विनाशकारी खबर पाएँ । प्रयोगशालाहरू, कक्षाकोठाहरू र बिरामीहरूलाई कसरी मद्दत गर्ने म अलमलमा थिएँ ।

वर्षको अन्त्यमा उत्सव मनाउँदै गरेको कल्पना गरेको स्नातक हल पनि भग्नावशेषमा परिणत भएको थियो । मेरो छातीमा तीव्र पीडा महसुस भयो, मानौं मेरो आत्माको एक भाग भत्किएको छ । सबै कुरा अचानक भत्कियो । रातभरि, मैले सपना देखेका सबै कुरा खरानीमा परिणत भए ।

डिसेम्बर २७, २०२३ मा, हाम्रो छिमेकमा बम विस्फोट तीव्र भयो, र हामी हाम्रो घर छोडेर रफाहको मानवीय क्षेत्रहरूमा भाग्न बाध्य भयौं । त्यहाँ, हामीले बाँचेकाहरूको लागि एक मात्र आश्रय बनेको सयौं पालहरू मध्ये एउटामा आश्रय लियौं ।

आँखाको हेरचाहको क्षेत्रमा मेरो ज्ञान र सामान्य अनुभव थियो । मैले धुवाँ, धुलो सास फेर्दा र फोहोरको निरन्तर सम्पर्कमा आउँदा बालबालिका र महिलाहरू आँखाको संक्रमणबाट पीडित भएको अनुभव गरेँ । मेरो आफ्नै आँखामा पनि संक्रमण भयो ।

मैले उनीहरूलाई हेरेँ, अनि आफैलाई, अनि मलाई थाहा भयो कि म चुप लागेर हेर्न सक्दिन । म कसैलाई उपचार गर्न चाहन्थेँ । उनीहरूको आँखामा ज्योति फर्कने कारण बन्न चाहन्थेँ ।

डिसेम्बर २०२४ मा, मैले अल–राजी स्वास्थ्य केन्द्रमा स्वयंसेवा गरें, एक उल्लेखनीय दयालु डाक्टरको निरीक्षणमा आँखा क्लिनिकमा काम गरें । सुरुमा, म निकै डराएको थिएँ, अत्यास लागेको थियो ।

युद्धले मेरो मस्तिष्कमा ठूलो असर पारेको थियो र मेरो आत्मविश्वासलाई खल्बल्याएको थियो । तर डाक्टरले मलाई यस्ता शब्दहरू भने जुन म कहिल्यै बिर्सने छैन ः ‘तिमी मेहनती छौ । तिमीले सबै कुरा याद हुने छ । तिमी अरूलाई निको पार्ने उपकरण बन्न सक्ने छ्यौ ।

बिरामीहरू धेरै ठाउँबाट आउन थाले । उत्तर, मध्य र दक्षिणी गाजा । क्लिनिक यति धेरै संख्यामा सुसज्जित थिएन, तर हामीले सक्दो प्रयास गर्यौं । मैले पहिले कहिल्यै नदेखेका केसहरू देखेको थिएँ ।

घर नजिकै भएको विस्फोटका कारण कोर्नियलमा गम्भीर आगो लागेर चार वर्षीया बालिकाले आफ्नो दृष्टि पूर्ण रूपमा गुमाइन् । उनी पीडाले चिच्याइन् । यस्तो पीडा सहन उनी धेरै सानी थिइन् । स्रोतसाधनको अभाव भए पनि, उनले आफ्नो क्षतिग्रस्त आँखा निकालेर कृत्रिम आँखाले प्रतिस्थापन गर्न शल्यक्रिया गरिन् ।
३० वर्षको उमेरका एक जना पुरुषको अनुहारमा छर्रा लागेको थियो र उनको खोपडीको हड्डी फुटेको थियो । उनको माथिल्लो आँखाको परेला च्यातिएको थियो र कोर्नियलमा गहिरो चोट लागेको थियो । उनका लागि शल्यक्रिया आवश्यक थियो, तर बारम्बार सामान्य एनेस्थेसिया आवश्यक पर्ने भएकाले अप्रेशन गर्न सकिएको थिएन ।

२० वर्षकी एक युवतीलाई निकै चोट लागेको थियो । उनको आँखाको वरीपरिको भाग क्षतिग्रष्त थियो । उनी हरेक भेटमा भावनात्मक रूपमा म सँग नजिकै भइन् ।  उनी जस्तै युवतीको रूपमा, मैले उनको घाउ मेरो आफ्नै घाउ जस्तै महसुस गरें ।

त्यहाँ आँखाको क्यान्सरबाट पीडित एक वृद्ध मानिस पनि थिए । यो रोगले उनको आँखालाई खाइरहेको थियो, र यो अर्को आँखामा फैलिने बलियो सम्भावना थियो । तर हामीले उनलाई मद्दत गर्न सकेनौं ।

स्रोतसाधन उपलब्ध थिएनन्, र सीमा बन्द भएका कारण उनी उपचारको लागि यात्रा गर्न सकेनन् । हरेक भेटघाटमा, मैले उनको मनोबल बढाउन सक्दो प्रयास गरें, आशा गर्दै कि सायद, सायद, म उनको पीडा कम गर्न सक्छु, थोरै भए पनि ।

शिविरहरूमा धुलो, हातले आँखा माड्ने र सरसफाइको कमीका कारण धेरैजसो बालबालिकाहरू दीर्घकालीन कन्जन्क्टिवाइटिस र च्यालाजियन (आँखाको परेलामा फ्याटी सिस्ट) देखिने समस्याबाट पीडित थिए ।

धेरैजसो वृद्धवृद्धाहरू, जसमध्ये धेरैजसो मोतियाबिन्दुबाट पीडित थिए, यो अवस्थाले बिस्तारै दृष्टि गुमाउँछ, लेन्स हटाउने शल्यक्रिया र आँखाको भित्री लेन्स प्रत्यारोपण आवश्यक थियो, तर उत्तरी गाजासँगको सञ्चार अवरुद्ध भएका कारण त्यस्ता सबै शल्यक्रियाहरू स्थगित गरियो, जुन स्ट्रिपको एक मात्र ठाउँ हो जहाँ आवश्यक उपकरणहरू उपलब्ध थिए ।

विश्वविद्यालयको प्रयोगशाला ध्वस्त पारेपछि शल्यक्रिया कक्षहरू मेरो लागि वास्तविक शिक्षण प्रयोगशालामा परिणत भए । म हरेक शल्यक्रियामा डाक्टरसँगै जान्थें, आशाको उज्यालो र बम विस्फोटको आवाजमा ती शल्यक्रियाहरू गर्थें ।

एक पटक, हामी शल्यक्रिया कक्ष भित्र हुँदा केन्द्रको छेउमा रहेको एउटा घरमा रकेट विष्फोट भयो । आतंकको बावजुद, हामीले आफूलाई सम्हालेका थियौं । हामी विचलित भएनौं । बरु, हामीले शल्यक्रिया सफलतापूर्वक पूरा गर्यौं ।

फुर्सदको केही क्षणमा, औषधिको बारेमा कुरा गर्ने ठाउँ पनि थिएन । हामीले पीडाको बारेमा, हाम्रा हराएका घरहरूको बारेमा, हाम्रा हराएका आफन्तहरूको बारेमा, स्थगित सपनाहरूको बारेमा कुरा गर्यौं । क्लिनिकको हरेक कुनाबाट युद्ध बोलिरहेको थियो ।

औषधिको अभावका कारण हामीले गम्भीर कठिनाइहरूको सामना गर्नुप¥यो । हामीले विकल्पहरू खोज्नुप-यो । जसको साइड इफेक्ट हामीलाई पूर्ण रूपमा थाहा थिएन, तर हामी अरू के गर्न सक्छौं ? अरू कुनै विकल्प थिएन । नाकाहरू बन्द थिए, र औषधिहरू उपलब्ध थिएनन् ।

एक दिन, शल्यक्रियाको क्रममा, मलाई चक्कर लाग्यो र छातीमा गहिरो दुखाइ भयो । मैले सहन सकिनँ, र अत्यधिक थकान, कुपोषण र मनोवैज्ञानिक दबाबका कारण बेहोस भएँ । म केवल एक व्यक्ति थिएँ जसले आफूलाई थाम्न खोजिरहेको थिएँ । तर मैले हार मानिनँ । म त्यही दिन क्लिनिकमा आफ्नो काम जारी राख्न फर्किएँ ।

जनवरी २०२५ मा, अस्थायी युद्धविरामको घोषणासँगै, विश्वविद्यालयले युरोपेली अस्पतालमा काम पुनः सुरु गर्यो । म केवल चार पटक गएँ । बाटो लामो थियो, र ठाउँ उजाड थियो, युद्धका अवशेषहरूले भरिएको थियो । क्लिनिकको झ्यालबाट केवल एक किलोमिटर (दुई तिहाइ माइल) टाढा, ट्याङ्कहरू राखिएको थियो ।

मेरो मनमा प्रश्न उठ्यो म भाग्नु पर्छ कि बस्नु पर्छ ? युद्धविरामको कुनै ग्यारेन्टी थिएन । म अझै पनि यहाँ छु, स्वास्थ्य केन्द्रहरू बीच घुमिरहेको छु, उपचार गर्दै छु, सुनिरहेको छु र मानिसहरूको जीवनमा प्रकाश फिर्ता ल्याउने प्रयास गरिरहेको छु । मैले मेरो उद्देश्य बिर्सिएको छैन । मेरो आत्मबल बाँकी नै छ । म धुवाँ र भग्नावशेषको बाबजुद पनि, स्थिर हात र अटल हृदयका साथ आफ्नो काम जारी राख्नेछु, जबसम्म हामी सबैको लागि प्रकाश फर्किँदैन ।

अलजजीराबाट भावानुवाद गरिएकाे