रुस–युक्रेन वार्ता : जेलेनस्कीद्वारा ट्रम्पलाई टर्की भ्रमण गर्न आग्रह

टर्कीलाई रूस र युक्रेन बीचको वार्ता स्थलका रूपमा प्रस्ताव गरिएकाले युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पलाई टर्की भ्रमण गर्ने अवसर खोज्न आग्रह गर्नुभएको छ ।

एक भिडियो सन्देशमा युक्रेनी राष्ट्रपतिले वार्ताका लागि टर्की जान तयार रहेको बताए ।

एक्समा पोस्ट गरिएको सन्देशमा जेलेन्स्कीले ‘रुसी गोलाबारी र आक्रमणहरू जारी रहेको’ पनि आरोप लगाए । युक्रेनले कूटनीतिलाई समर्थन गरेको उल्लेख गर्दै उनले अमेरिकी राष्ट्रपतिले बैठकलाई समर्थन गर्ने र यसमा सहभागी हुने अवसर पाउने आशा व्यक्त गरे ।

“युक्रेनले सधैँ कूटनीतिलाई समर्थन गरेको छ । म टर्की जान तयार छु । दुर्भाग्यवश, विश्वले अझै युद्धविरामका लागि गरिएका धेरै प्रस्तावका बारेमा रूसबाट स्पष्ट जवाफ पाएको छैन”, उनले भने, “रूसी गोलाबारी र आक्रमणहरू जारी छन् । प्रत्यक्ष बैठकको प्रस्तावबारे मस्को दिनभर मौन रहेको छ । एक विचित्र मौन । एउटा या अर्को तरिकाले, रूसले यो युद्ध अन्त्य गर्नुपर्नेछ – र जति चाँडो, त्यति राम्रो । हत्या जारी राख्नुको कुनै अर्थ छैन ।”

राष्ट्रपति एर्दोगान (टर्कीका राष्ट्रपति) ले बैठकको आयोजना गर्न पूर्ण तयारी व्यक्त गर्नुभएको छ भन्दै उनले भने “राष्ट्रपति ट्रम्पले बैठकलाई पूर्ण समर्थन गर्नु महत्त्वपूर्ण छ र हामी उनले टर्की आउने अवसर खोज्न सक्षम हुनुहोस् भन्ने चाहन्छौँ ।”

रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले आइतबार इस्तानबुलमा युक्रेनसँग प्रत्यक्ष वार्ता गर्न आह्वान गर्दै मे १५ (जेठ १ गते) देखि नै ढिलाइ नगरी वार्ता सुरु गर्नुपर्ने बताए ।

रूसी विदेश मन्त्रालयद्वारा साझा गरिएको टेलिभिजन सम्बोधनमा पुटिनले वार्ता ‘कुनै पूर्वशर्त बिना’ हुनुपर्ने र टर्कीले राष्ट्रपति रेसेप तैयप एर्दोगानको नेतृत्वमा फेरि आयोजकको भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने कुरामा जोड दिए ।

“हामी किएभका अधिकारीहरूलाई प्रत्यक्ष वार्ता पुनः सुरु गर्न सुझाव दिन्छौँ, जसलाई उनीहरूले नै सन् २०२२ मा अवरोध गरेका थिए”, पुटिनले घोषणा गरे, “हामी अर्को हप्ता मे १५ मा इस्तानबुलमा ढिलाइ नगरी वार्ता सुरु गर्ने प्रस्ताव गर्दछौँ ।”

पुटिनले स्थानको छनोटबारे थप व्याख्या गर्दै भने “म कुनै पूर्वशर्त बिना प्रत्यक्ष वार्ताको कुरा गर्दैछु र हामी अर्को बिहीबार मे १५ मा इस्तानबुलमा तुरुन्तै सुरु गर्न प्रस्ताव गर्दछौँ । पहिले वार्ता भएको स्थान । यो राम्ररी थाहा छ कि टर्की सहकर्मीहरूले यस्तो वार्ता आयोजना गर्न आफ्नो सेवाहरू प्रस्ताव गरेका थिए र राष्ट्रपति एर्दोगानले विगतमा ती वार्ताहरू आयोजना गर्न धेरै काम गर्नुभएको थियो ।”

पहिलेको छलफलबारे विचार गर्दै पुटिनले भने, “त्यतिबेला ती वार्ताहरूको नतिजास्वरूप, एउटा संयुक्त सम्झौताको मस्यौदा तयार पारियो र किएभ वार्ता टोलीका प्रमुखले सुरुआती हस्ताक्षर गर्नुभएको थियो, तर पश्चिमको आदेशमा यसलाई सानो फोहोरको टोकरीमा फालिएको थियो ।”

उनले पश्चिमी प्रभावले ती वार्ताहरूमा भएको प्रगतिलाई अवरुद्ध गरेको सङ्केत गरे ।

युक्रेन र रुसबीचको द्वन्द्व लामो समयदेखि चलिरहेको छ । जसको परिणामस्वरूप महत्त्वपूर्ण मानवीय पीडा र आर्थिक क्षति भएको छ ।

सन् २०२२ फेब्रुअरीमा रुसले पूर्ण रूपमा आक्रमण गरेपछि तेस्रो वर्षमा प्रवेश गरेको रुस–युक्रेन युद्ध युरोपको सबैभन्दा विनाशकारी द्वन्द्वमध्ये एक बनेको छ ।